بینایی کودکان : والدین چه چیزهایی را باید بدانند؟

یکی از بزرگترین لحظات زمانی است که یک کودک برای اولین بار چشمان خود را باز میکند و با شما ارتباط برقرار میکند.اما اگر این کار به درستی انجام نشد نگران نباشید. بهبود سیستم تصویری یک نوزاد تازه متولد شده زمان می برد. در اولین هفته زندگی، نوزادان جزئیات زیادی را نمی بینند. اولین دید آنها نسبت به جهان، نامشخص است و تنها در یک سایه خاکستری هستند.

چندین ماه طول می کشد تا دید کودک شما به طور کامل توسعه یابد. دانستن نقاط عطف رشد دیداری کودک شما (و آنچه شما می توانید برای کمک به او انجام دهید) می تواند شما را مطمئن سازد که فرزند شما به طور صحیح میبیند و از جهان خود لذت می برد.

توسعه بینایی کودک شما قبل از تولد شروع می شود. چگونگی مراقبت از بدن خود در طول حاملگی، برای توسعه بدن و ذهن کودک، از جمله چشم ها و مراکز دید در مغز بسیار مهم است.

اطمینان حاصل کنید که دستورالعمل های پزشک خود در رابطه با تغذیه مناسب، مصرف مکمل ها و میزان مناسب استراحت که در طول حاملگی شما به آن نیاز دارید، به دقت اجرا میشود. از مصرف سیگار و الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری اجتناب کنید، زیرا این سموم می تواند مشکلات متعددی از جمله مشکلات جدی بینایی برای کودک شما ایجاد کند. سیگار کشیدن به خصوص در طول بارداری بسیار خطرناک است، زیرا سیگار حاوی حدود 3000 مواد شیمیایی مختلف است که می تواند به طور بالقوه به انسان صدمه ای وارد کند. حتی مصرف داروهای معمول مانند آسپیرین در دوران بارداری ممکن است برای نوزاد خطرناک باشد و خطر ابتلا به وزن کم هنگام تولد و مشکلات در حین زایمان را افزایش دهد. کمبود وزن با افزایش خطر ابتلا به مشکلات بینایی در نوزادان همراه است. حتما قبل از مصرف داروها در طول حاملگی، از جمله داروهای بدون نسخه، مکمل های گیاهی و سایر داروهای غیر تجویزی، با دکتر خود مشورت کنید.

پس از تولد ، چشم های نوزاد شما به صورت کامل مورد بررسی قرار می گیرد تا علائم آب مروارید مادرزادی یا دیگر مشکلات جدی چشم نوزاد کنترل شود. اگر چه چنین مشکلات چشمی نادر است، اما باید آنها را زود تشخیص داده و درمان کنند تا تاثیر کمتری بر روی رشد بینایی کودک شما داشته باشد. همچنین، معمولا به منظور جلوگیری از عفونت چشم توسط باکتری هایی که در کانال زایمان وجود دارند از پماد آنتی بیوتیک برای چشم های نوزاد استفاده می شود.

در هنگام تولد، کودک شما تنها سایه های سیاه و سفید و خاکستری می بیند زیرا سلول های عصبی در شبکیه و مغز آنها برای کنترل بینایی به طور کامل توسعه نیافته است. همچنین، چشم های نوزاد قادر به جایگزینی نیست ( فقط بر روی اشیای نزدیک تمرکز دارد). بنابراین اگر به نظر میرسد کودک شما بر روی اشیاء، از جمله چهره شما تمرکز ندارد، نگران نباشید، این مسئله زمان میبرد.

علیرغم این محدودیت های بصری، مطالعات نشان می دهد که در عرض چند روز پس از تولد، نوزادان ترجیح می دهند نگاهی به تصویری از چهره مادر خود داشته باشند. محققان بر این باورند که این ترجیحات به محرک های بزرگ و کنتراست مانند مرز موی مادر با چهره اش بستگی دارد.

در مطالعات نشان داده شده ، اگر این مرزها با یک روسری یا کلاه حمام پنهان شده باشند، اولویت نوزادان برای تماشای چهره مادرشان از بین میرود. بنابراین برای تشویق تعامل بصری با نوزاد تازه متولد شده خود، از تغییر ظاهر خود جلوگیری کنید.

یکی از چیزهایی که ممکن است در مورد نوزاد جدیدتان توجه شما را به خود جلب کند اندازه چشمان آنهاست. به دلیل اینکه رشد نرمال نوزاد از سر شروع می شود در هنگام تولد، چشم های کودک شما 65 درصد اندازه چشمانشان در بزرگسالی هستند!

چشم نوزاد شما در اولین ماه زندگی حساسیت زیادی به نور ندارد. در حقیقت، میزان نور مورد نیاز برای یک نوزاد 1 ماهه در حدی که آگاه باشد نور موجود است (آستانه تشخیص نور) 50 برابر بیشتر از یک فرد بالغ است.

بنابراین خوب است که برخی از چراغ ها را در مهد کودک روشن بگذارید زیرا این امر در خواب آنها خللی ایجاد نمیکند و فقط به شما کمک میکند که به هنگام سر زدن به آن ها به وسایل برخورد نکنید.

توسعه دید نوزادان در دیدن رنگ ها بسیار سریع می باشد. در یک هفته پس از تولد، آنها می توانند قرمز، نارنجی، زرد و سبز را ببینند. اما دیدن رنگ های آبی و بنفش برای آن ها زمانبر تر است. دلیل این امر این است که نور آبی دارای طول موج کوتاه تر می باشد و در شبکیه انسان گیرنده های رنگ کمتری برای نور آبی وجود دارد.

نگران نباشید اگر چشم های کودک شما گاهی اوقات به صورت هماهنگ کار نمیکند. یک چشم ممکن است گاهی اوقات به سمت داخل و یا خارج بدون هماهنگی مناسب حرکت کند. این امر طبیعی است. اما اگر بینظمی های زیاد و دائمی در چشمان آن ها مشاهده کردید، پزشک را مطلع سازید.

نکته:

برای کمک به تحریک دید نوزاد، اتاق را با رنگ های شاد و روشن شامل آثار هنری و مبلمان با رنگ ها و اشکال متضاد تزیین کنید. همچنین یک وسیله متحرک با رنگ روشن، بالا یا نزدیک تختخواب او آویزان کنید. اطمینان حاصل کنید که اشیاء دارای رنگ و اشکال مختلفی هستند.

پیشرفت های بسیاری در بینایی نوزاد در ماه های دو و سه رخ می دهد. دقت بینایی نوزادان در طول این دوره، افزایش می یابد، و چشمانشان شروع به حرکت بهتر و هماهنگ تر می کنند. فرزند شما در این مرحله به حرکت در می آید و شروع به رسیدن به چیزهایی که می بیند بکند.

همچنین، نوزادان در این مرحله یاد میگیرند چگونه بدون نیاز به حرکت دادن سرشان چشم خود را از یک جسم به جسم دیگر تغییر دهند. همچنین حساسیت چشم آنها به نور افزایش می یابد. در ماه سوم ، آستانه تشخیص نور نوزاد تنها 10 برابر بیشتر از یک بزرگسال است. بنابراین بهتر است در هنگام خواب آنها نور را کمی کمتر کنید.

نکته:

برای کمک به تحریک دید کودک 2 تا 3 ماهه خود، کارهای زیر را انجام دهید:

1.      اضافه کردن اشیاء جدید به اتاق آن ها و یا تغییر اقلام موجود در اتاق.

2.      در حین حرکت در اتاق با کودک خود صحبت کنید.

3.      برای تحریک بصری نوزاد در هنگام بیدار شدن از خواب ، چراغ خواب را روشن نگاه دارید.

4.      همانگونه که برای کاهش خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)، نوزادان باید در هنگام خواب بر روی پشت قرار بگیرند، هنگام بیداری و در حالی که شما مراقب آنها هستید آن ها را روی شکم قرار دهید. این کار تجربه های بصری و حرکتی مهمی را برایشان فراهم می سازد.

بسیاری از نوزادان معاینه چشم در اولین سال تولد را انجام نمی دهند

تنها 18 درصد از والدین گزارش دادند که نوزادشان یک معاینه جامع چشم را قبل از سن 1 سالگی تجربه کرده است.

تحقیقات نشان داده که حدود 60 درصد از والدین آگاه بودند که معاینات چشم کودکان، تنبلی چشم و انحراف چشم در آن ها را نشان میدهد. اما کمتر از یک سوم می دانستند که سرطان (رتینوبلاستوما )، دوربینی و نزدیک بینی نیز می تواند در معاینات چشم نوزاد مشخص شوند.

هرچه زودتر از این مشکلات مطلع شوید بهتر میتوان از تاخیرهای رشد و مشکلات بینایی دائمی آن ها جلوگیری کرد و همچنین خطر ابتلا به سرطان چشم را کاهش داد. به همین دلیل است که توصیه می شود تمام نوزادان در 6 ماهگی یک معاینه جامع چشم انجام دهند.

بهبود دید نوزاد در 4 تا 6 ماهگی

در سن 6 ماهگی، پیشرفتهای قابل توجهی در مراکز دید مغز انجام میشود، وبه نوزادان اجازه میدهد واضح تر ببینند و و وسایل متحرک را دنبال کنند. شش ماهگی یک نقطه عطف مهم است؛ زیرا زمانی است که کودک شما باید اولین معاینه جامع چشم را داشته باشد.

حتی اگر کودک شما حروف روی نمودار دیوار را ندیده باشد، چشم پزشک می تواند تست های غیر کلامی را برای ارزیابی حد بینایی او، تشخیص نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم انجام دهد و هماهنگی دید او را ارزیابی کند.

بهبود دید در 7 تا 12 ماهگی

فرزند شما در حال حاضر در قضاوت فاصله ها و گرفتن و پرتاب اشیا بهتر شده است. (مراقب باشید!)

این یک دوره رشد مهم برای فرزند شماست. در این مرحله، کودکان در حال توسعه آگاهی از بدن خود و یادگیری نحوه هماهنگی بینایی خود با حرکات بدنشان هستند.

این زمانی است که آنها به منظور جلوگیری از آسیب های احتمالی نیاز به مراقبت بیشتری دارند. هنگامی که او شروع به کشف فیزیکی محیط خود می کند، می تواند دچار ضربه، کبودی، صدمه چشم و سایر آسیب های جدی شود. به طور خاص، کابینت هایی که لوازم تمیز کردن را در آن نگه داشته اید قفل کنید و در مقابل راه پله ها موانع قرار دهید.

تغییر رنگ چشم نوزاد

نگران نباشید اگر چشم نوزاد شما شروع به تغییر رنگ می کند. اکثر نوزادان با چشم های آبی متولد می شوند زیرا در هنگام تولد، رنگدانه های تیره در عدسی به طور کامل توسعه نیافته است. در طول زمان، رنگدانه های تیره تر در عدسی تولید می شود که اغلب رنگ چشم کودک را از آبی به قهوه ای، سبز، خاکستری و یا مخلوطی از رنگ ها تغییر می دهد.

نکته:

برای تحریک بصری و بهبود هماهنگی بین چشم و دست کودک، او را کف اتاق بگذارید و تشویقش کنید که به سمت اشیا بخزد. یک اسباب بازی مورد علاقه اش را بر روی زمین دور از دسترس او قرار دهید و تشویقش کنید. همچنین اسباب بازی های هایی برایش فراهم کنید که بتوان آن ها را از هم جدا کرد و مجددا کنار هم قرار دهد.

مشکلات هماهنگی چشم

اطمینان حاصل کنید که چشمان کودک شما به صورت هماهنگ با هم عمل میکنند. اصطلاح استرابیسم برای عدم تقارن چشم هاست و تشخیص و درمان به موقع ان بسیار مهم است تا دید در هر دو چشم باید به درستی توسعه یابد. عدم درمان استرابیسم می تواند منجر به آمبلیوپی یا تنبلی چشم شود.

مشکلات دید در نوزادان نارس

طول مدت حاملگی طبیعی حدود 40 هفته (280 روز) است. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، نوزادانی که قبل از 37 هفته بارداری متولد شده اند، زودرس هستند. مصرف سیگار در حین بارداری به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به زایمان پیش از موعد را افزایش می دهد.

نوزادان نارس بیشتر از نوزادان کامل در معرض خطر مشکلات چشمی از جمله رتینوپاتی زودرس (ROP)هستند ROP جایگزینی غیر طبیعی با بافت فیبری و عروق خونی در شبکیه است. ROP می تواند باعث آسیب شبکیه، افت دید و جدا شدگی شبکیه شود. در موارد شدید، رتینوپاتی می تواند باعث نابینایی شود. همه نوزادان نارس در معرض خطر ROP قرار دارند. وزن بسیار کم هنگام تولد، یک ریسک فاکتور دیگر محسوب می شود ، به خصوص اگر لازم باشد نوزاد را بلافاصله پس از تولد در یک محیط با اکسیژن بالا قرار می دهند. اگر نوزاد شما زودتر متولد شد، از متخصص زنان و زایمان خود بپرسید تا شما را به چشم پزشک متخصص اطفال ارجاع دهد تا بتواند معاینه لازم چشم را جهت بررسی ROP انجام دهد.

حرکات ناخواسته لرزشی هر دو چشم نیستاگموس است. در اغلب موارد، نیستاگموس باعث می شود چشم ها به آرامی در یک جهت سپس در جهت دیگر "جهش" کنند. حرکات چشم معمولا افقی هستند، اما می توانند به صورت مورب یا چرخشی نیز باشند.

نیستاگموس می تواند در هنگام تولد وجود داشته باشد، یا چند هفته تا چند ماه بعد تولد بروز کند. ریسک فاکتورها شامل توسعه ناقص عصب بینایی، آلبینیسم و آب مروارید مادرزادی هستند. اگر کودک شما علائم نیستاگموس را نشان می دهد، بلافاصله با چشم پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

نوزادان مبتلا به اوتیسم تماس بینایی کمتری دارند

دانشمندان معتقدند، زمان و مدتی که یک کودک به چشم دیگران نگاه می کند، اولین علامت رفتاری است که نشان میدهد آیا احتمال دارد که یک کودک به اوتیسم مبتلا باشد یا خیر.

محققان با استفاده از فناوری ردیابی چشم دریافتند که کودکان مبتلا به اوتیسم در 3 سالگی، کمتر از سایر کودکان به چشم های افراد دیگر نگاه میکنند. اما این تفاوت در هنگام تولد آشکار نمیشود بلکه چند ماه بعد مشخص میشود.