روش های درمان خشکی چشم

روش های درمانی  موثر برای خشکی چشم به نتایج حاصل از ارزیابی های فیلم اشکی و شدت بیماری بستگی دارد. آشنایی با عوامل مختلف این بیماری  و روشهای درمانی خشکی چشم ما را قادر به مدیریت ، و  نه ضرورتا درمان بیماری می کند. در برخی موارد درمان ممکن است منجر به بهبودی قابل توجه در علایم و سیمپتومها نشود اما از پیشرفت بیماری و بدتر شدن وضعیت خشکی چشم پیشگیری کند.

برای تمام افرادی که از خشکی چشم رنج می برند استرات‍ژی های نسبتا ارزان و ساده ای برای کاهش سیمپتومها و علایم خشکی وجود دارد از جمله :

1- تغییرات محیطی: کاهش قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی مانند سیستم های تهویه مطبوع و گرمایشی، مرطوب نگه داشتن محیط های داخلی در حد مطلوب، قرار نگرفتن در محیط های آلوده به دود سیگار، استفاده از عینک های محافظ در محیط های چالشی

2- تغییرات شغلی: بویزه در رابطه با فعالیت های مرتبط با صفحات دیجیتال و کامپیوتر، پلک زدن منظم، استراحت چشمی در فواصل زمانی منظم هنگام کار با کامپیوتر، پایین تر بودن صفحه نمایش نسبت به سطح چشم

3- تغییرات دارویی: توجه به عوارض چشمی داروهای سیستمیک مثل آنتی هیستامین ها، داروهای ضدافسردگی و اصلاح دوز مصرفی در صورت امکان توسط پزشک

4- رژیم غذایی و مکمل هلی تغذیه ای: افزایش مصرف اسیدهای چرب ضروری امگا-3 در رزیم غذایی که در انواع ماهی سالمون، قزل آلا ، ساردین، ماهی تن و ماهی خال مخالی یافت میشود. و همچنین می تواند به صورت مکمل های غذایی و قرص مصرف شود.

5- استفاده از لوبریکنت های چشمی : مانند ترکیبات اشکی با ویسکوزیته متفاوت، زل ها و پمادها که اغلب بدون نگهدارنده ارائه می شوند.

6- کاهش یا عدم استفاده از لنزهای تماسی: لنزهای تماسی می توانند موجب اختلال در فیلم اشکی شده و در مجموع منجر به تشدید خشکی چشم شوند بنابراین تغییر برنامه استفاده از لنزهای تماسی گاهی در کاهش علایم موثر است.

7- انجام اصول اولیه بهداشت پلک : استفاده از کمپرس های گرم ، ماساز پلک و استفاده از اسکراپهای پلک در موارد لزوم

اگربلفاریت قدامی تشخیص داده شود، معمولا قبل از شروع درمان های دیگر خشکی  چشم، باید بلفاریت درمان شود  روشهای درمان بلفاریت قدامی عبارتند از:

1- بررسی بهداشت پلک و اسکراب های پلکی - اسکرابهای پلک شامل تمیز کردن لبه های پلک  با پدهای پنبه ای مرطوب با محصولات مانند شامپو بچه یا پد های خود کف و یا دستمال مرطوب پلک است. هدف از اسکراب پلک این است که همه آلودگی ها و گرد و غبار را از لبه ی پلک ها حذف کنید، از جمله هر کدام که ممکن است غده های میبومین را مسدود کند.

2- Blephadex نوعی فوم تمیزکننده پلک برای استفاده در منزل است. تمیزکننده حاوی روغن درخت چای است و به خصوص در پروسه درمان  بلفاریت و روزاسه موثر است .

یکی از علل چشم خشکی چشم می تواند کمبود لایه آبکی اشک بعلت کاهش ترشحات غدد اشکی باشد که موجب افزایش غیر طبیعی اسمولاریته اشک و غلظت پروتئین ها و املاح اشکی می شود. و به نوبه خود این باعث التهاب سطح چشم، صدمه به سلول های اپیتلیال در جلوی چشم و ناپایداری فیلم اشکی می شود. کمبود لایه آبکی اشک را میتوان با روشها ی مختلف درمان کرد از جمله:

1-      قطره های استروئید موضعی - قطره های استروئیدی مانند   FML در مراحل اولیه  برای کاهش  التهابی ناشی از کمبود لایه آبکی فیلم اشکی استفاده می شود و  اغلب باعث تسکین علائم اولیه می شوند، اما برای استفاده درازمدت مناسب نیستند زیرا با ریسک افزایش فشار داخل چشم، آب مروارید و کاهش مقاومت چشم به عفونت است.

2-      سیکلوسپورین A) –) : یکی دیگر از قطره ها یی که سبب از بین رفتن التهاب در چشم همانند استروئیدها می شود، اما باید به صورت ترکیبی توسط داروساز ساخته شود.

3-      Punctal plugs - هنگامی که اشک مصنوعی و روان کننده ها برای تسکین علائم خشکی چشم ناشی از کمبود لایه آبکی اشک کافی نیست، پلاگ های پانکتال برای بستن ورودی به کانال هایی که اشک معمولا از طریق آنها خارج می شود، به کار رفته و موجب می شوند اشک زمان بیشتری در سطح قرنیه و چشم باقی بمانند. مهم است که ابتدا تمام التهاب سطح چشم قبل از قرار دادن این پلاگ ها درمان شود.

حدود 80% از موارد خشکی چشم تبخیری  و بعلت اختلال عملکرد غدد میبومین هستند، این بیماری اغلب قابل درمان است. استراتژی های درمانی با هدف افزایش مقدار چربی(میبوم) تولید شده توسط غدد ،و یا اغلب رفع انسداد غدد و اطمینان از جریان آزاد چربی از آنها است. این کار معمولا  با استفاده از گرما برای کاهش ویسکوزیته ترشحات چربی ضخیم قدیمی باقی مانده در غدد قبل از فشار دادن آنها است.و ممکن است نیاز به چندین مرحله تکرار تا قبل از رسیدن به عملکرد رضایتبخش غدد میبومین داشته باشد

برخی روش های درمانی اختلال عملکرد غدد  میبومین عبارتند از:

1-      امگا 3 و مکمل های روغن ماهی – که  به صورت خوراکی و به شکل  کپسول یا قرص مصرف می شوند.

2-      فشار غدد میبومین و - Blephasteam یک وسیله گرم کننده پلکها به شکل عینک است که رطوبت و گرما را به شکل بخار ایجاد می کند تا قبل از فشار دستی غدد میبومین استفاده شود. این عینک های گرم برای حدود ده دقیقه قبل از فشارغدد میبومین استفاده می شود.

3-      - Lipiflow با همان اصولی مانند Blephasteam و فشار غدد میبومین عمل می کند اما دقیقا کنترل حرارت و فشار روی پلک های داخلی را طی یک جلسه تمرین تکمیل می کند که عموما 15 دقیقه طول می کشد. به ویژه برای موارد دشوار اختلال عملکرد غدد میبومین، LipiFlow اغلب درمان انتخابی به دلیل قوام و تکرارپذیری آن و حالت نسبتا ملایم عمل است و اثربخشی آن توسط تحقیقات بالینی مستقل تایید شده است.

4-       IPL و فشار غدد میبومین : پالس شدید نور (IPL) در ابتدا توسط متخصصین پوست برای درمان روزاسه مورد استفاده قرار گرفت. در درمان خشکی چشم ، IPL  می تواند برای گرم کردن غدد میبومین قبل از فشار مکانیکی به کار رود، همچنین ممکن است رگ های خونی کوچک را که گاهی اوقات غده های میبومین را احاطه کرده اند، آرام نگه دارد. معمولا IPL بیش از سه یا چهار جلسه انجام می شود.

در حالی که LipiFlow معمولا شامل یک درمان تک مرحله ای و بررسی چند هفته بعد است ، هر دو Blephasteam و IPL اغلب به سه یا چهار جلسه درمان در روز 1، روز 15 و روز 45 نیاز دارند. بازنگری ها معمولا چند هفته پس از اتمام درمان، یا در هر زمانی نیاز به درمان مجدد وجود داشته باشد انجام می شود.

از آنجایی که عملکرد فیلم اشکی  شما تا قبل از درمان با روشهای کلینیکی بررسی می شود. بهبود می تواند به وضوح در بررسی های بعدی با استفاده از همان آزمایش هایی که در ابتدای ارزیابی اولیه چشم شما انجام شد، نشان داده شود.

هنگامی که خشکی چشم ناشی از اختلال غدد میبومین است

علت  اصلی خشکی چشم در گذشته به راحتی تشخیص داده نمیشد، به این دلیل که اکثر متخصصان مراقبت از چشم بر عدم تولید اشک متمرکز بودند. تحقیقات زیادی در مورد علل خشکی چشم در 20 سال اخیر انجام شده است و اکنون مشخص شده است که در اکثر بیماران مبتلا به علائم خشکی چشم، تولید اشکال مشکل اصلی نیست. در واقع، کمبود اشک به عنوان یک علت خشکی چشم بسیار نادر است. برای اکثریت قریب به اتفاق بیماران مبتلا به علائم خشکی چشم، غده های مسدود شده (غدمیبومین) در پلک ها علت اصلی علائم خشکی چشم هستند. امروزه آزمایش های مختلفی وجود دارد که می تواند در طول معاینات چشم شما انجام شود تا عملکرد و ساختار غدد میبومین را ارزیابی کند.

ارزیابی عملکرد زنجیره ای و سلامت فیلم

در بررسی عملکرد غدد میبومین هدف این است که آیا غدد Meibomian مقدار مناسب چربی را ترشح می کنند و باید مقدار کمی فشار کنترل شده روی پلک ها وارد شود تا مشاهده شود که چه چیزی از غدد خارج می شود. این فشار را می توان با استفاده از یک ابزار اعمال کرد یا پزشک می تواند به آسانی از انگشت شست یا انگشت خود استفاده کند. فشار بسیار ملایم است و نباید باعث ناراحتی شود. فشار در حالی که فرد پشت اسلیت لمپ  نشسته است  اعمال می شود، بنابراین پزشک می تواند ترشحات غدد را در بزرگنمایی مشاهده کند.

گزینه های درمان خشکی چشم و MGD

درمان های متعددی برای علائم خشکی چشم وجود دارد (مثلا قطره های چشم بدون نسخه و کمپرس های گرم) با این حال، اکثر آنها فقط تسکین علائم کوتاه مدت را ارائه می دهند. برای درصد کمی از بیماران مبتلا به کاهش تولید اشک به علت التهاب، انواع قطره چشم تجویز می شود . سایر روشهای کاهش علائم کوتاه مدت شامل مکمل های طبیعی، ایمپلنت هایی که خروجی اشک را کنترل می کنند، به یک روش جدید برای تحریک تولید اشک توسط تحریک داخل بینی از دستگاهی به نام True Tear استفاده می کنند. اکثر داروهای درمان علائم خشکی و داروهای متمرکز بر جایگزینی اشک یا کاهش التهاب به علت ریشه ای از خشکی چشم نمی پردازند.

درمان علائم

1. روان کننده های چشم، که برای تسکین موقت علائم خشکی چشم با اضافه کردن مایع به چشم مورد استفتده قرار میگیرند.
2. فشار دستی بر روی غدد میبومین که موجب تمیز شدن رسوبات مومی شده و اجازه می دهد تا غدد میبومین شروع به کار کنند.
3. Plug   پلانکتال به منظور جلوگیری از ورود اشک چشم به مجاری اشک می شوند.
4. کمپرس های  گرم بر روی  پلک ها از سطح جلویی به منظور تسکین کوتاه مدت علائم  می شوند
5. محصولات مراقبت از چشم موجب پاکسازی حاشیه پلک و مژه ها می شوند..
6. روغن های امگا 3 برای رفع التهاب در برخی از بیماران مبتلا به خشکی چشم موثر هستند.