تور مجازی کلینیک
روز جهانی سرطان، یک اقدام انحصاری است که در آن سراسر جهان در مبارزه علیه اپیدمی سرطان با هم متحد می شوند. این اقدام هر ساله در 4 فوریه برگزار می شود.
هدف اصلی از این روز، افزایش آگاهی و آموزش در مورد سرطان برای نجات میلیون ها زندگی است. از دیگر اهداف این روز، فشار آوردن به دولت ها و سایر افراد در سراسر جهان جهت اقدام علیه این بیماری است.
قسمت های مختلف چشم
چشم یک عضو است که نور را جمع می کند و پیام ها را به مغز می فرستد تا یک تصویر ایجاد کند. سه قسمت اصلی چشم عبارتند از:
• کره چشم
• اوربیت یا حدقه چشم
• ساختارهای دیگر مانند پلک و غدد اشکی
قسمت بیرونی چشم از اسکلرا (صلبیه) ، شبکیه و یووآ تشکیل شده است. اسکلرا لایه بیرونی چشم است. شبکیه ساختار لایه ای نازکی است که اطلاعات را از چشم به مغز می فرستد. یووآ چشم را تغذیه می کند. هم شبکیه و هم یووآ حاوی رگ های خونی هستند.
یووآ شامل قسمت های زیر است:
• عنبیه: بخش رنگی چشم که میزان نور ورودی چشم را کنترل می کند.
• جسم مژگانی: بافت عضلانی که مایع آبریزش چشم را تولید می کند و به تمرکز چشم کمک می کند.
• مشیمیه(کروئید): لایه بافتی زیر شبکیه که حاوی بافت همبند و ملانوسیت ها که سلول های رنگی هستند، می باشد و در داخل چشم تغذیه می کنند. کروئید شایع ترین محل برای تومور است.
نمائی ار ساختمان کره چشم و پلکها
قسمت بیرونی چشم از اسکلرا، شبکیه و یووآ تشکیل شده است. اسکلرا دیوار بیرونی چشم است. شبکیه لایه نازکی است که به عصب بینایی متصل است. یووآ شامل کروئید ، عنبیه و جسم مژگانی است. کروئید یک لایه بافتی بالای شبکیه است. عنبیه بخش رنگی چشم است. در اطراف و در زیر عنبیه، جسم مژگانی است. در مرکز عنبیه مردمک قرار دارد. عنبیه و مردمک توسط لایه شفاف قرنیه پوشیده و محافظت می شوند.
انواع سرطان داخل چشم
شایع ترین سرطان داخل چشمی در بزرگسالان، متاستاز یووآل است. این سرطان از محل دیگری در بدن به سمت چشم گسترش یافته است. به همین خاطر سرطان ثانویه نامیده می شود. اما در این مقاله بیشتر به سرطان اولیه چشم می پردازیم، به این معنی که رشد تومور در چشم آغاز شده است، و نه جای دیگر در بدن.
ملانوما شایع ترین نوع سرطان چشم اولیه در بزرگسالان است. این بیماری زمانی شروع می شود که سلول های که ملانوسیت ها نامیده می شوند غیر قابل کنترل رشد کنند. ملانوما داخل چشمی ملانوم یووآل نیز نامیده می شود.
انواع دیگری از تومورهای داخل چشمی که کمتر رایج هستند، به شرح زیر است:
• لنفوم داخل چشمی: این غده مرکب از بافت لنفاوی از کره چشم شروع می شود. این وضعیت نادر است و تشخیص آن برای پزشکان می تواند مشکل باشد. بسیاری از پزشکان لنفوم داخل چشم را نوعی از لنفوم سیستم عصبی مرکزی میدانند. بیشتر لنفوم های داخل چشم، لنفوم non-Hodgkin هستند.
• رتینوبلاستوما: این سرطان یک نوع نادر از سرطان چشم در کودکان است.
از علائم این بیماری، انحراف ناگهانی چشم کودک و درخشندگی آن در نور شب میباشد(شبیه چشم گربه)
- همانژیوما: تومور خوش خیم کروئید و شبکیه است که از رگ های خونی شروع می شود.
سایر سرطان های نادر چشم عبارتند از: - ملانوم ملتحمه: یک تومور ملتحمه است که لایه غشایی بین پلک و کره چشم ایجاد می کند. و اگر درمان نشود ممکن است به غدد لنفاوی انتشاریابد.
در شکل فوق یک ضایعه پیگمانته را در ملتحمه مشاهده می کنید . خوشبختانه این ضایعات معمولا خال و خوش خیم هستند و به ندرت سرطانی می شوند. اگر رشد و تغییر ناگهانی در آنها ایجاد شد حتمآ به پزشک مراجعه شود.
نمائی از تومور عنبیه (ملانمو بدخیم)
• کارسینومای پلک : در اثر تغییراتی در سرطان پوست ایجاد میشود. این تومور می تواند با جراحی برداشته شود و در صورتی که به موقع درمان شود، معمولا خطرناک نیست.
تومور غدد لنفاوی: توموری خوش خیم یا بدخیم در غدد تولید اشک است.
تشخیص سرطان چشم
پزشکان از تعداد زیادی آزمایش برای تشخیص سرطان استفاده می کنند. در صورتی که سرطان به قسمت دیگری از بدن گسترش یافته باشد، متاستاز نامیده می شود. همچنین برخی از آزمایش ها می توانند تعیین کنند که چه درمان هایی می تواند موثر باشد. برای بسیاری از انواع سرطان، نمونه برداری از بافت تنها روش تشخیص قطعی سرطان است. با این حال، برای ملانوم چشم، تشخیص، اغلب بدون نمونه برداری انجام می شود. آزمایشات تصویربرداری می تواند برای پیدا کردن اینکه آیا سرطان گسترش یافته است یا خیر، مفید باشد.
همچنین ممکن است پزشک سایر آزمایشاتی که به تشخیص کمک می کند را توصیه کند. همه آزمایش های ذکر شده برای هر فرد مورد استفاده قرار نخواهد گرفت. پزشک شما ممکن است هنگام انتخاب با در نظر گرفتن عوامل زیر یک آزمایش تشخیصی را انتخاب کند:
• سن و وضعیت پزشکی
• نوع سرطان مشکوک
• علائم و نشانه ها
• نتایج آزمایشات قبلی
علاوه بر معاینات فیزیکی، آزمایش های زیر می تواند برای تشخیص سرطان چشم استفاده شود:
• معاینه چشم: اغلب موارد ملانوما در معاینه منظم چشم تشخیص داده می شود. پزشک با استفاده از یک وسیله به نام افتالموسکوپ برای بررسی ته چشم و اسلیت لمپ چشم را معاینه می کند.
• سونوگرافی: این آزمایش یک سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی برای ایجاد یک تصویر از چشم است.
• آنژیوگرافی فلورسین: این روش یک تصویر از عروق خونی چشم می گیرد. یک رنگ فلورسنت به نام فلورسین به بازوی بیمار تزریق می شود. این رنگ از طریق رگ های خونی در پشت چشم حرکت می کند. سپس پزشک چندین عکس سریع از چشم می گیرد. آنژیوگرافی فلورسین می تواند برای جلوگیری از سایر مشکلات چشمی غیر از سرطان نیز استفاده شود.
- بافت برداری سوزنی کامل: این روش سلول های توموری را با سوزن از چشم حذف می کند و به پزشک این اجازه را می دهد که زیر میکروسکوپ به سلول ها نگاه کند. از آنجا که پزشکان بیش از 95٪ ملانوم چشم را بدون بافت برداری می توانند به درستی تشخیص دهند، این روش برای اکثر افراد مورد نیاز نیست.
• سیتوژنتیک: پزشک شما ممکن است این نوع آزمایش را برای کمک به جمع آوری اطلاعات بیشتر برای یافتن احتمال بهبودی شما و گزینه های درمان توصیه کند. آزمایشات مربوط به سیتوژنتیک با استفاده از نمونه بافتی که در طول بافت برداری یا جراحی برداشته می شود، انجام می شود. یا در بعضی موارد، از یک نمونه بافت قدیمی تر که قبلا برداشته شده و حفظ شده است، استفاده می شود.
گاهی اوقات تومورهای چشم با تومورهای "کلاس 1" یا "کلاس 2" طبقه بندی می شوند. بسته به کروموزوم های موجود در ژن، این طبقه بندی می تواند به تعیین خطر گسترش سرطان کمک کند.
در واقع سیتوژنتیک تجزیه و تحلیل عواملی چون تعداد، اندازه، شکل و ترتیب کروموزوم های سلولی (رشته های DNA) است.
• آزمایشات متاستاز و خطر متاستاز : توموری که در چشم شروع می شود می تواند از طریق خون به سایر قسمت های بدن منتقل شود و گسترش یابد، که احتمال انتقال و گسترش آن در کبد بیشتر است. دکتر ممکن است به وسیله آزمایش خون و بررسی آنزیم های کبدی در فرد و یا از طریق یک اسکن کامپیوتری (CT یا CAT) یا یک سونوگرافی از کبد ، وجود یا عدم وجود این تومورها در کبد را بررسی کند. - توموگرافی سی تی اسکن (CT یا CAT) : این سی تی اسکن با استفاده از یک دستگاه اشعه ایکس یک تصویر سه بعدی از داخل بدن ایجاد می کند. پس از آن رایانه این تصاویر را به یک نمای تفصیلی، که تمام اختلالات یا تومورها را نشان می دهد، تبدیل می کند. همچنین از سی تی اسکن می توان برای اندازه گیری اندازه تومور نیز استفاده کرد. یک رنگ مخصوص به عنوان یک عامل کنتراست برای ایجاد یک تصویر واضح قبل از اسکن نیاز است. این رنگ را می توان به رگ بیمار تزریق کرد یا به صورت یک قرص مورد بلع بیمار قرار گیرد.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) : آزمایش دیگری که برای متاستاز استفاده می شود تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) است در MRI از میدان مغناطیسی و نه اشعه ایکس، برای ایجاد تصاویر دقیق از بدن استفاده می شود. MRI نیز می تواند برای اندازه گیری اندازه تومور مورد استفاده قرار گیرد. در این روش نیز یک رنگ مخصوص به عنوان یک عامل کنتراست برای ایجاد یک تصویر واضح قبل از MRI نیاز است. این رنگ را می توان به رگ بیمار تزریق کرد یا به صورت یک قرص مورد بلع بیمار قرار گیرد. - توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) اسکن: پزشک همچنین ممکن است یک توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) را توصیه کند. اسکن PET یک راه برای ایجاد تصاویر از اندام ها و بافت های داخل بدن است. مقدار کمی از ماده شکر رادیواکتیو به بدن بیمار تزریق می شود. این ماده توسط سلول هایی که از انرژی بیشتر استفاده می کنند، گرفته می شود. از آنجا که سرطان تمایل به استفاده از انرژی به طور فعال است، آن ها بیشتر این مواد رادیواکتیو را جذب می کند. سپس یک اسکنر این ماده را تشخیص می دهد تا تصاویر داخل بدن را ایجاد کند. دکتر همچنین ممکن است یک اشعه ایکس قفسه سینه برای بررسی اینکه آیا سرطان به ریه منتقل شده است یا خیر، توصیه کند.
پس از انجام آزمایش های تشخیصی، پزشک تمام نتایج شما را بررسی خواهد کرد. اگر تشخیص سرطان باشد، این نتایج به پزشک جهت توصیف سرطان کمک می کند.
گزینه های درمان سرطان چشم
در این بخش، بهترین درمان های شناخته شده در دسترس برای این نوع خاص از سرطان توصیف می شود.
نمای کلی درمان:
بسیاری از افراد مبتلا به ملانوم داخل چشمی با بیش از یک نوع درمان، بهبود می یابند. در واقع روند درمان بیماری یک رویکرد تیمی چند رشته ای است. به عنوان مثال، بیماران تحت درمان پرتودرمانی به چشم ممکن است بعد از درمان نیاز به عمل جراحی نیز داشته باشند.
اهداف اصلی برای درمان ملانوم چشمی عبارتند از: کاهش احتمال گسترش تومور و حفظ سلامت و بینایی چشم بیمار در صورت امکان.
نظارت فعال
بعضی از بیماران ممکن است در انتظار ناراحت کننده ای باشند و نگران باشند که سرطان باید به زودی درمان شود. از آنجا که درمان سرطان دارای عوارض جانبی است که بعضی از آنها می توانند برای چشم مضر باشند، پزشک ممکن است توصیه کند که تومور کوچکتر تا زمانی که شروع به رشد نکرده و یا ویژگی های پر خطری را نشان نداده، درمان نشود.
عمل جراحی
جراحی، حذف تومور و برخی از بافت های سالم اطراف تومور در طی یک عمل است. جراحی چشم معمولا توسط چشم پزشک انجام می شود. جراحی چشم در درمان ملانوم چشم بسیار رایج است. در طول جراحی، چشم پزشک بسته به اندازه و گسترش تومور قسمت هایی یا تمام چشم آسیب دیده را حذف می کند.
گزینه های جراحی عبارتند از:
- حذف بخشی از عنبیه
- حذف بخشی از عنبیه و مژه ها
- جراحی برای از بین بردن تومور کوروئیدی به همراه نگه داشتن چشم
- حذف چشم
- عوارض احتمالی جراحی چشم نیز مشابه هر عمل جراحی دیگر است، از آن جمله میتوان از خطر ابتلا به عفونت، مشکلات بیهوشی عمومی و درد نام برد. در حالت حذف کل چشم، خطر کمی وجود دارد که تومور بتواند بازگردد.
- بسیاری از بیماران می خواهند بلافاصله بدانند که آیا عمل جراحی موفقیت آمیز است ! دانستن این موضوع بسیار دشوار است. زیرا ممکن است ماه ها طول بکشد تا پزشک بتواند تعیین کند آیا تمام سلول های سرطانی در طول عمل جراحی برداشته شود یا خیر.
- پیشگیری از سرطان چشم
- از آنجایی که تاثیر تابش مستقیم نور آفتاب در بین عوامل محیطی در بروز سرطان های چشمی از سایر عوامل محتمل تر به نظر می رسد، بهتر است افراد به
- ویژه آنهایی که در مناطق گرمسیر زندگی می کنند یا افرادی مانند کشاورزان که به دلایل شغلی مجبورند ساعت‌ها زیر تابش نور آفتاب باشند، حتما از عینک‌های آفتابی استفاده کنند.
