نقش چشم در تشخیص زودهنگام آلزایمر

بیماری آلزایمر در مراحل اولیه اغلب علائم هشدار دهنده متمایز و مشخصی ندارد، اما به تازگی تحقیقات نشان می دهند تصویربرداری های چشمی وقایع نامرئی در داخل و مقابل چشم را نشان می دهند (می توانند آنچه در مقابل و در داخل چشم ها وجود دارد و دیده نمی شوند را نشان دهند.)

بر اساس نتایج یک بررسی که در کنفرانس بین المللی انجمن آلزایمر (AAIC) در تورنتو کانادا ارائه شد از چشم ها بعنوان یک پروکسی در بررسی سلامت عصبی استفاده شد و به دلیل غیرتهاجمی ، in-vivo و کم هزینه بودن روش عکس برداری چشمی و داشتن پتانسیل تشخیصی در مراحل اولیه ، مورد تحسین قرار گرفت. ارائه چنین یافته ها و نتایجی می تواند از نظر تشخیص زود هنگام برای بیماران، خانواده و مراقبین آنها ارزشمند باشد هرچند مانع پیشرفت آلزایمر نمی شود ولی عامل حیاتی دیگری –یعنی زمان- را متمایز و به بیماران هدیه میکند.

آلزایمر یک اختلال غیر قابل برگشت و پیشرونده مغز است و در حال حاضر حدود 5.4 میلیون نفر در آمریکا به این اختلال مبتلا هستند. تخمین زده می شود که 13.8 میلیون نفر تا سال 2050 با این اختلال زندگی می کنند. شروع این بیماری اغلب تدریجی است که باعث می شود تشخیص زودهنگام آن مشکل شود. با این حال علائم هشدار دهنده اولیه به خانواده و فرد این فرصت را می دهد تا از زمان برای برنامه ریزی بهتر آینده استفاده کنند.

محققان دانشگاه مورفیلد با استفاده از تکنولوژی SD-OCTنشان دادند بین توانایی شناختی و ضخامت لایه فیبرهای عصبی شبکیه (RNFL) ارتباط وجود دارد. با بررسی بیش از 32 هزار شرکت کننده در این مطالعه با استفاده از SD-OCT، معاینات فیزیکی، ارزیابی های شناختی و پرسش نامه محققان به این نتیجه رسیدند نه تنها ارتباط قابل توجهی بین لایه RNFL در ماکولای نازک تر با توانایی شناخت ضعیف تر وجود دارد بلکه با درجه بندی ویژه ای و به صورت ظریفی کاهش را نشان می دهد.

بعنوان مثال در آزمون حافظه آینده نگر میانگین ضخامت RNFL در افرادی که در اولین تلاش به درستی به یاد می آوردند 53.3 میکرون اندازه گیری شد، در حالی که این مقدار به 52.5 در افرادی که به دو تلاش نیاز داشتند و 51.9 میکرومتر در افرادی که اصلا به یاد نمی آوردند کاهش یافت. بین ضخامت کمتر RNFL با انطباق جفت ها، زمان واکنش و استدلال ضعیف تر همبستگی وجود داشت. نتایج این مطالعه پتانسیل دقیق چشم را بعنوان یک روش ارزیابی غیرتهاجمی برای نشان دادن آسیب عصبی که مرتبط با عملکرد شناختی است و نشانگرهای احتمالا جدید برای مطالعات نورودژنراسیون ارائه می دهد.

یافته های دیگری نیز تا کنون انتشار یافته اند که جزئیاتی از چگونگی تصویربرداری (in-vivo) از شبکیه را که می تواند یک پتانسیل دیگر چشم در تشخیص آلزایمر و زوال شناختی یعنی آمیلوئید را بیان می کنند. اگرچه علت دقیق آلزایمر هنوز ناشناخته است، تجمع پلاک های آمیلوئید و آسیب تدریجی لایه های نوروفیبریلاتوری و از بین رفتن سلولهای عصبی (نورون ها) موجب از بین رفتن بافت مغز می شود. در حال حاضر اسکن های توموگرافی مغز (PET) می تواند وجود تجمع آمیلوئید را برای تعیین پیشروی آلزایمر اندازه گیری کند. با این حال این تست بسیار گران است و تا کنون تنها پس از مرگ می توان بتا آمیلوئید را به صورت موثر برای تشخیص قطعی آلزایمر اندازه گیری کرد. (در حال حاضر امکان اندازه گیری بتاآمیلوئید برای تشخیص قطعی آلزایمر در فرد زنده وجود ندارد).

با توجه به این محدودیت ها محققان دانشگاه مینسوتا به روش های تصویربرداری از طریق چشم روی آوردند. در یک مقاله منتشر شده در مجله investigative ophthalmology از تصویربرداری hyperspectralبرای معاینه شبکیه مدل های موش و بررسی تغییرات وابسته به رسوبات آمیلوئید استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد کاهش در بازتاب نور از روی شبکیه با پیشرفت آلزایمر همبستگی دارد. نویسندگان این مقاله امیدوارند این تکنولوژی به صورت مناسب برای آزمایش ها و ارزیابی های انسانی مورد استفاده قرار گیرد.

بنابراین اکنون می توان به خوبی درک کرد که چگونه چشم دریچه ای به مغز است، پنجره ای به روح...

در حال حاضر دانش چشم پزشکی (معاینات و تصویربرداری های چشمی) نقش حیاتی در تعیین و تشخیص بیماری های مزمن از جمله دیابت، ام اس و سرطان ایفا می کنند: در آینده ای نه چندان دور آلزایمر نیز به این لیست افزوده می شود.